De teloorgang van de deeltijdopleidingen of hoe blazen we deeltijd nieuw leven in?

Het stond gisteren in de Volkskrant: http://www.volkskrant.nl/binnenland/studeren-in-deeltijd-wordt-mogelijk-duurder~a3780241/

Deeltijd wordt duurder, laat dat mogelijk er maar vanaf. En dat is ook de trend van de afgelopen jaren. In het artikel staat een aantal aannames van de minister, die niet stroken met de praktijk. Want naar mijn idee is er door het ministerie een bewuste lijn ingezet om het in deeltijd studeren minder mogelijk te maken en ook steeds duurder. In de Wet Hoger Onderwijs ligt dit allemaal vast. Zo wordt gekeken of de deeltijdopleiding past in de topsectoren die door de minister zijn aangewezen. Zo niet, dan is de Hogeschool gemachtigd om een hoger tarief te rekenen. Verder moet sinds 2013 de deeltijd volledig gelijk zijn aan de voltijd opleiding en dus GEEN slap aftreksel van de voltijdstudie, zoals de minister wil suggereren in het artikel. De opleidingen die nog een deeltijdstudie aanbieden zijn hier mee geconfronteerd en moesten alles met elkaar harmoniseren. Dat de deeltijdstudent geen 20 contacturen heeft, maar slechts 10 (op twee avonden) en dat zij daarnaast soms een fulltimebaan hebben, telde in het geheel niet mee. Deeltijders hebben ook maar 4 jaar om hun studie te doen en mogen nu geen keuzes maken door bijvoorbeeld 30 studiepunten in een jaar te halen, zoals het woord DEELTIJD toch een beetje doet vermoeden. De gelijkstelling aan de voltijdopleiding is soms heel ridicuul. Er is namelijk een duidelijk verschil tussen de twee soorten studenten.

Er is ook een voordeel aan de harmonisering: de overstap van voltijdstudie naar deeltijd en andersom binnen een Hogeschool is makkelijker dan in het verleden, omdat behaalde punten altijd overeen komen in inhoud en zwaarte. Maar is maar een enkele student die daar op dit moment gebruik van maakt.

Het voorstel (of ballonnetje) dat de minister nu doet, is het resultaat van een heel slecht beleid en het feit dat het eerst heel onaantrekkelijk is gemaakt om aan een deeltijdstudie te beginnen en nu aangegeven wordt dat een leven lang leren of tweede carrière nog geen gemeengoed is (WRR) er een lapmiddel wordt verzonnen om het tij te keren.

Zolang de werkgevers niet willen investeren in hun medewerkers, de eisen van deeltijdopleidingen steeds strenger worden (met een eis om in het werkveld te werken), de tweede HBO opleiding 7000,- kost, staan mensen niet te springen om minimaal 4 jaar, maar meestal langer, aan de studie te beginnen. Daar helpt een voucher echt niet aan mee.

Het financieren van private onderwijsinstellingen ten opzichte van het huidige stelsel kan ik niet beoordelen. Ik kan hier niet de voor- en nadelen op een rijtje zetten, dit deel heeft echt een andere achtergrond, waar ik mij niet aan waag.

Voor mij is duidelijk dat het een totaalpakket moet zijn: ministerie moet een helder beleid voeren en geen reactief, de werkgevers moeten werknemers stimuleren en motiveren een studie te gaan doen en daar dan ook de voorwaarden voor scheppen, omscholen naar een andere branche moet kunnen want alleen zo krijg je een “tweede carrière” in groeisectoren en de toekomstige student moet zelf willen investeren met tijd en discipline in het behalen van een diploma dat voor hem of haar betekenisvol is. En daarvoor worden mooie deeltijdopleidingen aangeboden, die het in zich hebben om mensen in eigen tempo met begeleiding naar een diploma te begeleiden. En hiervoor moeten de Hogescholen dan zelf een aanbod voor mogen creëren. Private opleidingen moeten voldoen aan dezelfde eisen als de Hogescholen en zullen transparant moeten zijn in rendement, toetsing etc en moeten eveneens geaccrediteerd worden. Pas dan zal het deeltijdonderwijs misschien een opleving meemaken. Daarbij kan natuurlijk gebruik gemaakt worden van alle nieuwe mogelijkheden die er zijn en zal een blended learning vorm en MOOC’s zeker het onderzoeken waard zijn!

SCRUM voor docenten?

In bijgaand artikel wordt gesproken over leraren nieuwe stijl. Het is een artikel uit de Volkskrant van vorige week zaterdag 25 oktober. Hoewel het over een toepassing gaat in het basisonderwijs, dacht ik gelijk aan de mogelijkheden binnen het team van onze opleiding, de ontwikkelteams van diverse (nieuwe) cursussen, de curriculumcommissie en wie weet nog wel veel meer.

In het kort komt het er op neer dat docenten samen gaan werken aan lesvoorbereidingen, bij elkaar in de klas gaan kijken, resultaten bespreken in vooral korte en effectieve vergaderingen en die ook vastleggen op een voor iedereen duidelijk zichtbaar bord. Klinkt als een open deur, maar is in veel onderwijspraktijken zeker niet vanzelfsprekend.

De methode is opgestart door twee consultants van Mc Kinsey, waarvan er nu een fulltime onbezoldigd aan de slag is gegaan.  Er ligt een enorme cultuurverandering aan ten grondslag. Dat moet je heel goed begeleiden, wil dit een succes worden.

Het deed mij heel erg denken aan de SCRUM methode, die vanuit ICT de communicatiewereld heeft veroverd, ook in het onderwijs via EDU SCRUM zijn intrede doet en nu ook dus bij de professionals in het onderwijs.

Wat mij opviel in het artikel, is dat het voorbeeld dat gegeven wordt, een grote  stap in de goede richting is. Als het volgens de SCRUM methode zou gebeuren, zou het nog resultaat gerichter en concreter worden geformuleerd. Zo wordt gezegd: “We zouden een of twee ouders vragen om voor te lezen. Wie heeft dat gedaan? ” In de SCRUM methode was al als actiepunt vastgelegd wie het zou doen en tijdens de stand up zou worden teruggekoppeld of dit daadwerkelijk gelukt was en zo niet wat dan de belemmering is geweest. Maar dat is slechts een relatief kleine aanpassing.

Goed vind ik dat er met de betrokkenen een traject wordt gestart, dat er vooraf getraind wordt, dat er voorzichtig gestart wordt en er een bereidheid is om van elkaar te leren. Kortom: er wordt bewust geïnvesteerd in mensen en gewenst doel. Verder is de input van buiten met onderzoek binnen de onderwijswereld zeker een aanrader. Daarmee onderken je dat een cultuurverandering tijd nodig heeft, krijgen succesverhalen een podium en de kans om ook fouten te mogen maken.

Een van de leerkrachten verwoordde het als volgt:” het onderwijs in van ons geworden.” En ook dat blijkt uit vele onderzoeken dat door de onderwijsprofessional de regie over zijn onderwijs terug te geven er een enorme kwaliteitsimpuls kan worden bewerkstelligd. Nu de minister en staatssecretaris nog overtuigen!

Om ook binnen de eigen opleiding hiermee aan de slag te gaan, lijkt me innovatief, zinnig en leuk. Vooral omdat het aansluit bij de SCRUM methode die wij onze studenten bij brengen. Laten we er eens over in gesprek gaan 🙂

Keuze voor het leven?

Al weer twee weken geleden las ik een aantal berichten over de aansluiting tussen de HBO opleiding en de arbeidsmarkt. Onder andere door de uitgave van de nieuwe keuzegids en het daaraan gekoppelde toekomstperspectief als je met de opleiding klaar bent. Op zich niets mis mee.

Dat het toekomstperspectief voor de opleiding Communicatie en de economische opleidingen hier heel slecht vanaf komen, is ook geen verrassing.

Maar gaandeweg de discussie kwam er toch een aantal vragen bij mij boven. Zoals: hoeveel mensen komen uiteindelijk in het beroep terecht waar zij een HBO of WO opleiding voor hebben gevolgd? Is de keuze die je als 16 jarige maakt voor je profiel of vervolgopleiding gemaakt voor de rest van je leven? Wat zegt het behalen van een diploma op HBO/WO niveau nou echt?

In het kader van het levenslang leren, de snelle verandering op de arbeidsmarkt, het verdwijnen van oude beroepen, het verschijnen van nieuwe functies en de ontwikkeling van de puber zelf lijkt het een aanmatigende constatering dat die aansluiting alles zeggend is. Helaas baseren aankomende studenten wel hun keuze op dergelijke constateringen in een keuzegids, die toch enige autoriteit heeft.

Daarom in deze blog een nuancering van deze beweringen, waarbij ik de bovengenoemde vragen (en wie weet nog meer) zal beantwoorden.

Wanneer je HBO of WO bent opgeleid voldoe je aan de Dublin Descriptoren, die waarborgen dat je aan de bij het niveau behorende eisen voldoet. Natuurlijk kennen de diverse branches en sectoren hun eigen expertise. Zo zet je een verpleegkundige niet voor de klas en een onderwijzer laat je niemand een injectie geven.

De keuze van veel jongeren voor een opleiding kent vele motivaties. Bestaanszekerheid is daar slechts een mogelijkheid van. Veel jongeren rond 18 jaar weten het nog niet en stellen de keuze uit. Dat kan onder andere door het kiezen van een brede studie als Communicatie, Commerciële Economie, Psychologie of Rechten. In mijn gesprekken met studenten in het het tweede deel van hun studie (na bijvoorbeeld hun stage) blijkt dat een deel het dan nog niet weet en zich zo breed mogelijk wil oriënteren. Anderen hebben meer een richting in het vakgebied gevonden en willen zich hierin specialiseren. Weer anderen groeien binnen hun bijbaan of stage en krijgen allerlei mogelijkheden om zich daar verder te ontwikkelen.

Vaak gebruik ik mijzelf als (geruststellend) voorbeeld. Na mijn VWO heb ik een HBO opleiding Voeding en Diëtetiek gevolgd. Waarom? Omdat ik van mijn moeder heb meegekregen dat ik een praktisch beroep moest kiezen, waar ik zelf mijn geld kon verdienen. En ik had wel belangstelling voor voeding, chemische processen en een beetje de bêtakant van de studie. Alle vakken waren interessant, zowel de leervakken als de vaardigheidsvakken. Ook de derdejaarsstage in de grootkeuken van een ziekenhuis vond ik best interessant. Het ziekenhuis zelf, daar had ik niet zo veel mee. Dat bleek des te meer toen ik in het vierde jaar verplicht een stage bij de diëtisten in het ziekenhuis moest lopen. Toen werd al snel duidelijk dat ik dat totaal niet ambieerde. Toch de studie afgemaakt, want zo ben ik opgevoed: waar je aan begint maak je af. Al tijdens mijn studie bleek ik veel meer belangstelling te hebben voor preventie, gezondheidsvoorlichting en begeleiden van groepen. En niet voor begeleiding bij ziekte en afvallen met voorgeschreven hoeveelheid voeding etc. Toen al zag ik wat de invloed van de psyche op de fysische staat van het lichaam kan zijn. Mijn eindscriptie had dan ook veel elementen van het sociale aspect en voorlichting rondom voeding in zich.

Achteraf had ik misschien met mijn VWO beter naar Wageningen kunnen gaan om Humane Voeding te gaan studeren of de studie Gezondheidsvoorlichting en opvoeding (onderdeel van Sociale Wetenschappen). Maar om een aantal redenen is het daar niet van gekomen.

Omdat ik een kind ben van de “verloren generatie”, lagen de banen halverwege de jaren 80 niet voor het oprapen. Daarom, gebruik makend van mijn ervaring in de grootkeuken, ben ik begonnen op een LBO functie in een dergelijke instellingskeuken. Want er moest brood op de plank komen.  Daarna aangenomen bij Nutricia Labaratories, omdat het makkelijker was om een voedingskundige marketing en communicatie te leren, dan een marketeer voedingsleer. Dat was mijn eerste stap richting marketing en communicatie. In de avond bijscholing gevolgd en diploma’s behaald  in Nima A/B en PR/reclame. Met deze basis  heb ik veel ervaring op gedaan binnen het genoemde vakgebied (eind jaren 80, begin jaren 90). Deze ervaring heb ik goed kunnen gebruiken in mijn verdere carrière. Als rode draad liep daar voorlichting en opleiden doorheen. Evenals het motiveren en enthousiasmeren van betrokken mensen. Zowel bij Simavi als bij de vakbond ABVAKABO FNV was dit een belangrijk onderdeel. En nu in het Hoger Onderwijs(sinds 2007)  ben ik helemaal op mijn plaats. Met het behalen van mijn Master Leren en Innoveren als absoluut hoogtepunt! 

Als je aan mij op 18-jarige leeftijd had gevraagd hoe mijn loopbaan er uit zou zien, dan had ik bovenstaand beeld niet kunnen schetsen. Mijn motieven om de opleiding Voeding en Diëtetiek te gaan doen, waren zeker legitiem, maar niet alles zeggend. Wat ik wel altijd gedaan heb, is doorleren en ontwikkelen, de praktijk aan theorie koppelen als dit aan de orde was. Verder was sfeer op de werkvloer voor mij altijd belangrijk en uiteindelijk doorslaggevend om ergens weg te gaan. Ik heb met vallen en opstaan toch altijd mijn gevoel gevolgd en keuzes gemaakt. En daarin ben ik zeker niet de enige!

De liefde voor het onderwerp voeding en de opleiding die ik hierin gevolgd heb, is zeker niet verloren gegaan. Nog steeds volg ik de trends en ontwikkelingen op dit gebied met veel interesse. Ook de vaardigheden op kookgebied kan ik nog altijd goed gebruiken, ik draai mijn hand niet om voor grote gezelschappen te koken, te experimenteren of een strakke planning te hanteren.

Wat je ook leert, het heeft altijd nut. Voor de richting van een loopbaan, zijn veel factoren belangrijk. Het genoten onderwijs is daar 1 van. Ik ben benieuwd naar jouw mening en ervaring. Schroom dus niet om die te geven!

De competente rebel van Bussemaker

 Contradictio in terminis …. Competent in het huidig onderwijsstelsel betekent  “aan de opgelegde en/of juiste eisen voldoen”. En als er iets is waaraan een rebel niet wil voldoen is de gestelde eisen. Kortom, Bussemaker verwacht van een student dat hij netjes tussen de lijntjes kleurt én kritisch, creatief en tegen de heersende wetten in handelt.

De reacties in de media waren er dan ook naar. Zo gaf Tessa de Vet (19) in de Volkskrant van 9 oktober Als competente rebel zeg ik NEE tegen Bussemaker haar ongezouten maar goed onderbouwde mening. Zij laat zien waar de hedendaagse student allemaal aan moet voldoen en straks met het leenstelsel helemaal in een harnas komt te zitten. Een rebel heeft volgens haar ruimte nodig om zich te ontwikkelen op een zelfgekozen weg. Dat is in het huidig hoger onderwijsstelsel vrijwel onmogelijk. Alles ligt vast, eisen, toetsing, curricula, competenties, profielen, noem maar op. Je moet wel van hele goede huize komen om je eigen weg te kiezen en daarbij (zeker in de toekomst) een goed gevulde beurs hebben. Voor dwarsdenkers (rebellen) is flexibiliteit een must, evenals ruimte om te twijfelen. De autoriteit van de docent in twijfel mogen trekken en met een onderbouwde mening respect opbouwen. Dan kweek je de voorwaarde tot vooruitgang, dan kom je verder in plaats van dat je stilstaat.

Ik ben het helemaal eens met Tessa. Ik denk dan aan de glorieuze acteurs, die van de toneelschool getrapt zijn, de beroemde cabaretiers die de kleinkunstacademie nooit hebben afgemaakt en de belangrijke musici van hun tijd die het conservatorium niet hebben doorlopen.

Hetzelfde geldt nogal eens voor topsporters. Als je niet de geplaveide weg bewandelt en je eigen trainingsopbouw en trainer kiest, dan kom je nogal eens verder dan wanneer je in het keurslijf van de sportbond blijft. Natuurlijk heb je daar ook een dosis talent en discipline voor nodig. Het is wel opvallend dat de echte top vaak op rebelse manier daar gekomen is. Ook in de wetenschap is dat maar al te vaak gebleken. Als Einstein niet zo eigenwijs was geweest en vol twijfel én doorzettingsvermogen had door geploeterd of de gebroeders Wright, en zo zijn er vele voorbeelden, dan had de wereld er nu heel anders uit gezien.

Ook de grote kunstenaars gingen veelal hun eigen experimentele weg, of het nu schilderkunst, beeldhouwwerk of schrijverschap is. Een trend zetten, prestaties leveren die boven het maaiveld uitkomen: het komt voort uit rebellie, kritisch zijn over de gevestigde orde, geloven in eigen resultaat, maar ook twijfelen, perfectionistisch werk willen afwerken, geen genoegen nemen met minder, doorzetten tot een oplossing gevonden is.

En dat is onmogelijk om dit van een student te verwachten, die in 3 of 4 jaar zijn studie moet afronden, schulden opbouwt, aan de hoge verwachtingen van de maatschappij moet voldoen en dan ook nog eens een eigen leven moet opbouwen.

De studenten die hier tegen in durven gaan, dat zijn misschien de Einsteins van de toekomst!

In de dagelijkse praktijk op mijn opleiding zijn er nogal eens studenten die steevast vragen wat de docent precies van hun verwacht, dan kunnen zij het op die manier aanleveren en halen zij naar hun zeggen een voldoende.

Ik probeer de student uit te dagen mij te verrassen en te laten zien wat hij of zij er van wil maken. De gestelde eisen zie ik als een minimum en als voorwaarden om te laten zien dat je de stof beheerst. Het is aan de student om zijn eigen aandeel goed onderbouwd te laten zien, liefst met betrokkenheid tot het onderwerp en de getoonde bereidheid om een stapje meer te doen. “Eigen grijze hersencellen gebruiken”  is een gevleugelde uitspraak van mij geworden. Evenals: “je hoeft mij niet te pleasen, je zit hier voor jezelf. ” Ik probeer uit te dagen tot kritisch beschouwen, verbanden te leggen tussen diverse onderdelen van de opleiding en daarbuiten, zodat de context waarom studenten iets moeten kunnen of kennen snappen. Dat ik daarmee geen 100% score heb, dat snap ik. Ik kijk naar wat ik wel bereik, niet naar wat ik niet bereik.

Ik hoop dat ik hier een klein beetje kan bijdragen aan de  inspiratie voor de student, zodat die met mateloze interesse in en buiten het vakgebied aan de slag gaat  en daarmee ruimte biedt aan het ontwikkelen van de eigenheid van de student. (Met dank aan Tessa voor haar inspirerende artikel!)

De “onderwijsvernieuwing” van Asscher

Aan het begin van het schooljaar leek het zo mooi: iedere week een blog over een onderwerp vanuit de literatuur. Twee weken kondigde ik aan hoe ik dat zou aanpakken. Beginnen met onderwerpen uit het boek van Wilfred Rubens. Toen bleef het stil … Want de weken blijven vliegen en het is in een oogwenk weer zondag. De uitgedacht strategie gaat niet werken, dat blijkt nu al.

Toch wil ik deze blog gebruiken om actuele ontwikkelingen in het onderwijs de revue et laten passeren en te bespreken. Daarom met voortschrijdend inzicht besloten om vooral op de actualiteit van afgelopen week in te gaan.

Asscher: robots pikken banen in

Deze week was het niet moeilijk kiezen: de uitspraken van Asscher over robotisering van de maatschappij, het verlies van banen en de noodzakelijke vernieuwingen in het onderwijs die daarvoor snel noodzakelijk zijn. De opiniërende artikelen en columns in de kranten, het item in de actualiteitenrubrieken en late night shows, het hield niet op. En voorlopig is het laatste woord er nog niet over gezegd.

Discussie

Wat viel op in deze discussie? Meer dan 60 items over dit onderwerp zijn te vinden via google.

Ten eerste het feit dat het woord onderwijsvernieuwing weer eens viel. Dit gebeurde niet door de verantwoordelijk minister, maar door Asscher zonder enige terughoudendheid en ogenschijnlijk zonder voorkennis over deze dossiers. Ten tweede werd duidelijk dat de rede in zijn geheel een genuanceerd verhaal was en dat hieruit een aantal punten benadrukt zijn, waardoor het verband totaal verdween en er paniekreacties ontstonden Je zou denken dat een speechschrijver of minister zich hier bewust van moet zijn.

Wie de ontwikkelingen binnen het onderwijs een beetje bijhoudt, ziet dat er al veel verandert in het denken over de inzet van ICT in het onderwijs, de roep om leerlingen programmeren te leren om het tekort in deze branche op te vangen en de roep om docenten hier veel eerder vertrouwd mee te laten raken, zodat zij in staat zijn didactisch de juiste keuzes te maken met als doel de leerlingen en studenten goed op de toekomst voor te bereiden.

Mijn vraag is naar aanleiding van al deze ophef: wie heeft er al die tijd zitten slapen??  Deze ontwikkelingen zijn al lang gesignaleerd door voorlopers in de wetenschap. Oppakken door beleidsmakers bij de overheid is een ander verhaal. En waarom komt dit nu ineens op deze manier naar buiten? In wiens belang is dit? Wat gebeurt er op dit moment achter de schermen? Welke weg wordt hier bereid?

Op zich ben ik geen complotdenker, maar nu heb ik het idee dat er door diverse clubs oneigenlijk gebruik gemaakt wordt van de ontwikkelingen die een beetje beleidsmaker al lang had moeten zien en daar naar had moeten handelen!

We hadden allang tijd, moeite en geld moeten steken in het volgen en gebruiken van de technologie in het onderwijs, het leren van programmeren aan leerlingen. Voorop lopen met het onderwijs in plaats van er achteraan hobbelen.

Het is nog niet te laat: we doen het NU! En geven zo iedereen zicht op een mooie toekomst.

Ik ben benieuwd hoe jij er over denkt!

E-learning; trends en ontwikkelingen

Wie interesse heeft in de trends en ontwikkelingen rond e-learning komt al snel bij de blog van Wilfred Rubens uit. En het feit dat hij hier ook een (e)-book van heeft samengesteld, maakt de historie en rode lijn interessant en zichtbaar.
In de blog van deze week geef ik in grote lijnen de opbouw weer, zodat in volgende blogs hier op aangehaakt kan worden. Een aantal van de ontwikkelingen worden al gebruikt/toegepast bij de ontwikkeling van het nieuwe curriculum van onze opleiding, andere trends zijn interessant voor het vakgebied Communicatie. Daar waar mogelijk probeer ik verbanden met blogs van anderen te leggen of eerdere uitspraken van mij over digitale didactiek, blended learning of andere kansen binnen het Hoger Onderwijs.

Het boek is opgedeeld in vier onderwerpen: het algemene deel, dat over trends, beïnvloeding, historie en omgevingsfactoren gaat. Daarna een deel dat over visies en opvattingen over leren gaat. Hierin worden ook nieuwe visies op e-learning meegenomen en mythes ontmaskerd. Het derde deel gaat over de pijlers en modellen van de digitale didactiek en de directe toepassing hiervan. Tot slot komen de leertechnologieën aan bod, waarbij ingegaan wordt op de mogelijke toepassingen in het onderwijs. Denk aan weblogs, Augmented reality, Serious gaming, gebruik van mobiele technologie (bring your own device) en Cloud Computing.

Kortom, genoeg om de komende tijd op in te gaan. Er zijn kansen genoeg binnen onze opleiding om dingen uit te proberen, te combineren met activerend opleiden en waar mogelijk vermindering van werkdruk. De ontwikkelingen op dit gebied binnen de HR komen ook, daar waar mogelijk aan de orde.

                                    

<Volgende keer ga ik het hebben over de achtergrond en opkomst van e-learning, waarbij veranderende opvattingen over opleiden en leren centraal staan. Tot dan!

Enthousiast weer aan de slag!

    Na een relatief lange afwezigheid heb ik het voornemen om iedere week een blog te maken over vernieuwing in het onderwijs. Geïnspireerd door Wilfred Rubens, die veel nieuws over e-learning te vertellen heeft, maar ook door alle nieuwe ontwikkelingen binnen ons curriculum en  activiteiten op dit gebied binnen de HR ben ik weer helemaal enthousiast!

Wat ik wil proberen is verbinding te maken tussen theorie en de praktijk bij ons op de opleiding. Vragen die wij elkaar stellen als collega’s, heb ik daar misschien iets over gelezen? Of als ik iets lees, hoe vertalen we dat naar onze eigen praktijk? Daar ligt mijn passie en kracht.

Om focus aan te brengen in de onderwerpen en mij zelf dus enigszins te beperken, richt ik mij op onderwerpen uit het boek van Wilfred Rubens: E-learning, trends en ontwikkelingen; 

Docent, kom aan je werk toe (33 cases uit het dagelijks leven van een docent)  van René van Kralingen 

en activerend (digitaal) opleiden door Lia Bijkerk. 

Per week neem ik 1 onderwerp onder de loep.  Reageren mag, graag zelfs!

Kracht van kwetsbaarheid -Brené Brown

 In vervolg op de impressie van het boek “De moed van imperfectie” door dezelfde schrijfster wil ik jullie mijn impressie van “De kracht van kwetsbaarheid” niet onthouden. Want het tonen van kwetsbaarheid of zoals je wilt, het kwetsbaar opstellen heeft mij altijd geboeid. Althans daar ben ik me steeds meer bewust van geworden. Voor mijn gevoel heb  ik mij altijd kwetsbaar opgesteld, in die zin dat ik ben wie ik ben en wat je ziet is wat je krijgt. Het boek heeft mij echter veel meer inzicht gegeven in waarom ik ben wie ik ben en waarom ik doe wat ik doe.  Ik kan je zeggen, het was soms onverwacht confronterend, het heeft veel inzicht gegeven in mijzelf. Daarnaast heb ik gelezen over mechanismen om je niet kwetsbaar op te stellen en waarom mensen dat doen. En natuurlijk hoe je hier mee om kunt gaan, hoe je mensen kunt helpen, zonder dat je de aap op de schouder over neemt.

Wat mij vooral getroffen heeft, is de openheid waarover Brené geschreven heeft als het gaat om haar eigen worsteling, schuld en schaamtegevoelens en hoe zij haar weg hierin gevonden heeft.  Ik besef mij (opnieuw) dat dit allemaal wat zweverig klinkt. En toch is het geen zweverig boek. Integendeel, het is heel praktisch, herkenbaar en toepasbaar in het dagelijks leven. En daarom ook zeker de moeite waard om te lezen.

In deze blog wil ik het hoofdstuk 6: Ontwrichtende betrokkenheid: de moed om onderwijs en werk weer menselijk te maken, eruit lichten. Dit omdat deze blog over onderwijs (vernieuwing) gaat. Dit laat onverlet dat de andere onderwerpen zeker de moeite waard zijn. Met name het hoofdstuk over wapenen tegen kwetsbaarheid is zeer confronterend en verhelderend. In dit hoofdstuk worden schild en kracht na elkaar benoemd. Bijvoorbeeld: het schild Perfectionisme en de kracht van kwetsbaarheid Accepteer jezelf zoals je bent.

Het belangrijkste positieve punt uit het hoofdstuk over onderwijs en werk is het feit dat goede constructieve feedback wordt gezien als de manier om de waardekloof te overbruggen. De waardekloof ontstaat door schaamte, schuld en angst en daardoor verliest een organisatie zijn bezielde cultuur. En die bezielde cultuur is nodig voor rust en ruimte wat weer tot creativiteit en innovatie kan leiden. Zonder feedback zijn verandering en groei onmogelijk (p. 195)

Vaak weten mensen niet hoe ze feedback moeten geven (en ontvangen) en wordt feedback gezien als “een moeilijk en ongemakkelijk gesprek”. En dat heeft weer te maken met de angst om je kwetsbaar op te stellen. Als je dat dus durft, dan verloopt het feedbackproces beter en wordt er gestreefd naar een bezielde cultuur. Op p. 201 wordt een checklist voor betrokken feedback gegeven. Ik probeer dat in de praktijk te brengen in mijn werk met studenten en collega’s, maar ook in andere situaties. En dat is niet altijd even makkelijk. Want ook ik heb een wapenuitrusting om mijn kwetsbaarheid af te schermen . Dat was het confronterende deel van het lezen van dit boek.

Kwetsbaar opstellen of kwetsbaarheid tonen is niet hetzelfde als je hele ziel en zaligheid voor iedereen op tafel leggen. Ik ben nu bezig te ontdekken waar mijn wapenuitrusting uit bestaat en hoe ik die af kan leggen. En daarbij ook de wapenuitrusting bij anderen te herkennen en die de respecteren en accepteren, maar dan wel beter in staat ben om die ander misschien te helpen.

Misschien belicht ik in een volgende blog nog wel één of meerdere van die benoemde mechanismen, omdat dit voor anderen zeker herkenbaar is. Ondertussen zie ik in allerlei blogs en trainingen de groeiende belangstelling voor de kracht van kwetsbaarheid in diverse situaties. Dus wie weet wat dit betekent voor het omgaan met elkaar in deze maatschappij.

 

Ben benieuwd naar je reactie!

 

– wordt vervolgd –

 

 

 

De moed van imperfectie

Eindelijk, weer even tijd voor een blog over onderwijszaken. Althans, zo zie ik het boek met de titel De moed der imperfectie geschreven door Brené Btown (2013).  Ik ben er in begonnen omdat de titel mij aansprak en ook de ondertitel mij veel herkenning gaf, met name in mogelijk gedrag van studenten, mijzelf en anderen om mij heen. De ondertitel luist: Laat gaan wie je denkt te moeten zijn.

Wat mij bij het lezen van het boek vooral trof, is de eerlijkheid en kwetsbare opstelling van de schrijfster. Zij geeft aan dat, met name door haar onderzoek  naar schaamte en schuldgevoel dat zij jaren heeft gedaan en een persoonlijke crisis tot inzichten is gekomen waar zij nu veel profijt van heeft in het dagelijks leven en haar vervolgonderzoeken.

Zij werkt dit gegeven uit in 10 stellingen voor een bezield leven: leven vanuit het gevoel dat je de moeite waard bent. Oftewel: ik ben goed genoeg.

Die 10 stellingen heeft zij verwerkt in wegwijzers, met veel concrete en herkenbare voorbeelden:

1. Kies voor authenticiteit: laat je angst voor wat anderen van je vinden los
2. Heb meer compassie met jezelf: laat je perfectionisme los
3. Ontwikkel meer veerkracht: laat zelfverdoving en machteloosheid los
4. Cultiveer dankbaarheid en geluk: laat je gevoel van schaarste en je angst voor het duister los
5. Vertrouw op je intuïtie en durf te geloven: laat je behoefte aan zekerheid los
6. Geef je creativiteit de ruimte: laat de neiging jezelf met anderen te vergelijken los
7. Neem de tijd om te spelen en te rusten: laat uitputting als statussymbool en productiviteit als maatstaf voor eigenwaarde los
8. Breng kalmte en stilte in je leven: laat stress als levensstijl los
9. Streef naar zinvol werk: laat je onzekerheid en je opvattingen over wat je “zou moeten” los
10. Lach, zing en dans: laat het idee los dat je altijd beheerst moet zijn en “normaal” moet doen los

Zelf had ik altijd het idee geen perfectionist te zijn. Ik wilde het boek lezen om ook bijvoorbeeld perfectionistische studenten beter te begrijpen en hen handvatten te kunnen geven, omdat ik zeer regelmatig studenten er mee zie worstelen. Toch kan ook ik een aantal wegwijzers zeker ter harte nemen om een “bezielder” leven te ervaren. Andere wegwijzers streef ik in ieder geval na of breng in voor een groot deel in de praktijk. Soms komen de tips wat zweverig over, maar vertaald naar je eigen praktijk/leven zijn ze zeker toepasbaar.

Ik ben nu bezig in De kracht van kwetsbaarheid, een nieuw boek van dezelfde schrijfster en min of meer een vervolg op De moed van imperfectie. Ook dat spreekt mij enorm aan. Ik probeer dat ook regelmatig toe te passen en ben iedere keer toch weer positief verrast over het effect. In dit boek hoop ik meer tips en trucs te krijgen, waardoor ik nog beter in staat ben dit aspect toe te passen in mijn dagelijks leven.

Tot slot: het lezen van een boek is een stap, het voornemen om een aantal zaken in de praktijk te brengen de volgende. Uiteindelijk is wilskracht  nodig om het ook echt te gaan en blijven doen. We zullen zien of dat gaat lukken. Ben benieuwd naar jullie ervaringen en reacties of je je in de tien wegwijzers herkend of juist niet…….

 

College Adviseren in onderwijssituaties 5 november 2013

In onderstaande uploads de voorbereidingsopdrachten en bijbehorende artikelen voor het college over advisering op 5 november aanstaande. Ook staat in het kort de opbouw aangegeven zoals die is besproken met Bartel en Jeroen.

College Adviseren 5 november 2013

Samenvatting Caluwe – Leren veranderen

Verandermanagement in geuren en kleuren

Waarombegrijpjemeniet_samenvatting 

 

De laatste samenvatting omvat informatie over het omgaan met andere communicatiestijlen vanuit je eigen perspectief. Het is ter voorbereiding interessant om in de test op http://www.gitp.nl ook de vragen voor je (beoogde) gesprekspartner in te vullen, zodat je inzicht krijgt in hoe je met een zo hoog mogelijk effect een advies kunt geven (ga naar Direct naar: Assessment voorbereiden in het rechtermenu). De drakentesten (met dank aan Jeanne Bakker (zie literatuurlijst)) geven eveneens inzicht in eigenschappen van gesprekspartners, waar jij je voordeel mee kunt doen in gesprekken. In de laatste pdf staan de dia’s, die inzicht geven in de achtergrondinformatie, die je nodig kunt hebben voor de voorbereidingsopdracht.

 

Les masterstudie adviesvaardigheden

Als er vragen zijn, stel ze!!

In deze blog een visuele ondersteuning ter voorbereiding en inspiratie op het college van5 november. De eerste drie gaan in op de communicatiestijlen van GITP. De laatste  link is er een die vele voorbeelden geeft op diverse terreinen.

Communicatiestijlen uitgelegd

Directief en coöperatief

Beschouwend en expressief

 

Natuurlijk is er nog veel meer te vinden op het internet. Denk daarbij ook aan hilarische voorbeelden van de LAMA’s, Herman Finkers en vele anderen. Uitvergrote situaties laat soms heel duidelijk het probleem zien.

Het volgende filmpje gaat over kleurendenken en veranderingen in organisaties:

Kleurendenken

 

Tenslotte: de kracht van goed adviseren schuilt in het erkennen, herkennen, accepteren en combineren van communicatiestijlen, draken herkennen en kleurendenken!

Succes!

Monica en Monique